Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu (ang. International Day of Commemoration in Memory of the Victims of the Holocaust) uchwalone 1 listopada 2005 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, dla uczczenia pamięci żydowskich ofiar zbrodniczej eksterminacji, której w okresie II wojny światowej dokonały nazistowskie Niemcy. Datę obchodów wyznaczono na 27 stycznia, ponieważ właśnie tego dnia w 1945 roku 100. Lwowska Dywizja Piechoty pod dowództwem generała majora Fiodora Krasawina wyzwoliła obóz koncentracyjny Auschwitz – Birkenau.
Rok wcześniej, 22 listopada 2004 roku, Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło dni 8 i 9 maja czasem pamięci i jedności o wszystkich, którzy stracili życie podczas II wojny światowej.
Przy okazji styczniowych i majowych obchodów pamiętajmy o miejscach poświęconych pamięci ofiar zbrodniczej II wojny światowej. Prochy ofiar spoczywają w tej samej ziemi i żadna siła nie zdoła ich od siebie od dzielić. Jednym głosem przestrzegają nas przed powtórką z historii i wołają o naszą pamięć.
Pomnik Ofiar Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych w Zgorzelcu
Zgorzelecki Pomnik Ofiar Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych powstał w 2006 roku z inicjatorem jego budowy był były więzień Auschwitz, Stanisław Hantz, „Staszek”, ówczesny prezes Koła Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych w Zgorzelcu. Pomnik ma formę muru z granitowych kamieni, nawiązującą do wyglądu zapamiętanej przez Hantza „ściany śmierci” w KL Auschwitz. W pomnik wmurowano urny z ziemią przywiezioną z sześciu obozów koncentracyjnych w Auschwitz, Bełżcu, Dachau, Sobiborze, Treblince i na Majdanku. W 2009 roku, rok po śmierci Stanisława Hantza, w pomniku umieszczono kolejne urny z ziemią z obozów Mauthausen Gusen, Ravensbrück, Sachsenhausen, Flosenburg. Do Zgorzelca przywieźli je młodzi niemieccy antyfaszyści z Berlina, Kassel, Hamburga i Bielefeld.
Pomnik, który w Görlitz od 1948 roku upamiętnia ofiary narodowego socjalizmu, znajduje się w centrum miasta, na placu Wilhelma (Wilhelmsplatz). Umieszczony na nim napis „Zmarli wzywają żywych” i złowrogi Winkiel, trójkąt oznaczający kategorię więźnia, który wraz z numerem obozowym naszywano na pasiaku, przypomina zbrodnie popełnione przez Niemców w imię chorej wizji narodu i państwa. Dla nas, współczesnych powinna to być przestroga.
„Staszek” był przyjacielem MDSM, wielokrotnie podkreślał, że MDSM to jego „drugi Dom”. Tu spotykał się z młodzieżą z Polski i Niemiec i przekazywał swoje doświadczenia związane z wojną i pobytem w KL Auschwitz. Przez wiele lat towarzyszył grupom odbywającym podróże studyjne do Oświęcimia, które organizowane były przez Stowarzyszenie im. Stanisława Hantza z Kassel oraz związki zawodowe IG Metall z Wolfsburga.
Stanisław Hantz urodził się 22 stycznia 1923 r. we Władywostoku. Został aresztowany w 1940 r. podczas jednej z łapanek ulicznych w Warszawie i deportowany do KL Auschwitz. Miał wówczas 17 lat. Początkowo przebywał w obozie macierzystym Auschwitz I, kolejno w obozie męskim na odcinku BII w Birkenau. Został zatrudniony w komandzie cieśli. Z Auschwitz został ewakuowany do Gross-Rosen, Hersbruck (podobóz KL Flossenbürg) i Dachau, gdzie został wyzwolony. Po wojnie powrócił do Polski, do Oświęcimia, gdzie zaangażował się w proces tworzenia stałej wystawy w Muzeum Auschwitz. Bliskość Auschwitz okazała się dla niego zbyt wielkim ciężarem, psychicznym i fizycznym, dlatego też zdecydował się opuścić Oświęcim. Wyjechał do Zgorzelca, gdzie żył i pracował do momentu swojej śmierci w dniu 17 lipca 2008 r. W 1998 r. ukazała się książka pt. Zitronen aus Kanada. Das Leben mit Auschwitz des Stanisław Hantz, której wydanie zainicjowało Stowarzyszenie im. Stanisława Hantza z Kassel. Ostatnim przedsięwzięciem Stanisława Hantza była budowa pomnika ofiar obozów koncentracyjnych i zagłady w Zgorzelcu. Uroczystego aktu zasadzenia w ogrodzie Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu symbolicznego drzewka jabłoni na znak pamięci i uznania dzieła Stanisława Hantza dokonali gospodarze i goście uroczystości: Florian Ross, reprezentujący Stowarzyszenie im. Stanisława Hantza, Joachim Fährmann, przedstawiciel związków zawodowych IG Metall z Wolfsburga i dyrektor MDSM Leszek Szuster. Kolejno głos zabrała córka Stanisława Hantza, Krystyna Jaros oraz zaproszeni na tę wyjątkową uroczystość uczennice i uczniowie z gimnazjum i liceum ogólnokształcącego w Zgorzelcu. Wszyscy uczestnicy udali się następnie na oprowadzanie po miejscach związanych z biografią i doświadczeniami obozowymi „Staszka”. Pierwszym odwiedzonym miejscem był barak ciesielni na terenie byłego obozu macierzystego Auschwitz I, kolejno kantyna SS i piekarnia, następnie ruiny krematorium IV i barak nr 5 obozu męskiego na terenie byłego obozu Birkenau.
